Όλοι το γνωρίζουμε: βρισκόμαστε λίγο πριν από μια σημαντική εξέταση και δε νιώθουμε καλά, ιδρώνουμε, τα χέρια τρέμουν ή πονάει η κοιλιά μας. Έχουμε τρακ ή φοβόμαστε τις εξετάσεις και μετά, κατά τη διάρκεια της εξέτασης, γίνεται αυτό που φοβόμαστε όσο τίποτα: παθαίνουμε μπλακ άουτ, δεν μπορούμε να σκεφτούμε, τα ξεχνάμε όλα, δεν θυμόμαστε τίποτα. Όταν συμβαίνει ένα μπλακ άουτ δημιουργείται υπερφόρτιση από τις πολλές πληροφορίες, και έτσι κολλάει το μυαλό μας, το «σύστημα» δηλαδή, όπως γίνεται και σ’ έναν υπολογιστή.
της Μαριαλένας Κρέμερ
Αυτή η κατάσταση με το φόβο εν όψει των εξετάσεων ισχύει φυσικά και για εκείνες των Γερμανικών, του εκάστοτε επιπέδου. Πάντα υπάρχουν υποψήφιοι/ες που αγχώνονται υπερβολικά πριν από μια εξέταση, και μετά το πέρας αυτής διαμαρτύρονται ότι δεν μπορούσαν να συγκεντρωθούν από το πολύ άγχος και δε θυμόντουσαν τίποτα.
Είναι φυσιολογικό να είμαστε ανήσυχοι πριν από μια εξέταση, ανεξάρτητα από το αν είμαστε παιδιά, έφηβοι ή ενήλικες. Και έως ένα βαθμό αυτό το στρες βελτιώνει την επίδοση, επειδή η αδρεναλίνη και η κορτιζόλη (ορμόνη του στρες) αυξάνουν την επίδοση του εγκεφάλου. Αλλά σε μερικούς ανθρώπους είναι ο τρόμος πριν από τις εξετάσεις και συνάμα ο φόβος για την βαθμολόγηση τόσο έντονος που σχεδόν δεν τολμούν να πάνε. Πολλοί φοβούνται περισσότερο τις προφορικές εξετάσεις, καθώς σκέφτονται ότι θα αποτύχουν και έτσι θα ντροπιαστούν μπροστά στους άλλους.
Αυτός ο φόβος εμποδίζει ασφαλώς τους εξεταζόμενους να δείξουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους. Οπότε μπορεί μεν να γνωρίζουν τι ζητείται, αλλά εκείνη τη στιγμή μπλοκάρεται δυστυχώς η πρόσβαση σ΄ αυτή τη γνώση. Αυτή η κατάσταση μπορεί να προκαλέσει αυτοαμφισβήτηση και ατολμία.
Υπάρχουν ποικίλοι λόγοι που δημιουργούν άγχος για τις εξετάσεις, με κυριότερο μια κακή εμπειρία. Αν έχουμε ήδη ντροπιαστεί μια φορά μπροστά σε γνωστούς, φίλους ή συμμαθητές ή αν έχουμε αποτύχει σε ένα τεστ ή μια εξέταση, τότε έχουμε βιώσει μια αποτυχία και ως εκ τούτου φοβόμαστε μην βιώσουμε στο μέλλον ξανά μια παρόμοια κατάσταση. Αυτοαμφισβήτηση και ελλιπής αυτοπεποίθηση είναι επίσης λόγοι για τους οποίους μπορεί να φοβόμαστε. Και η τελειομανία μπορεί να οδηγήσει σε άγχος, γιατί συχνά οι υποψήφιοι έχουν πολύ μεγάλες απαιτήσεις από τον εαυτό τους και θέλουν να επιτύχουν την καλύτερη δυνατή επίδοση. Κάποιες φορές μπορεί αυτές οι απαιτήσεις να προέρχονται και από εξωτερικούς παράγοντες, ειδικά όταν οι υποψήφιοι είναι παιδιά. Αλλά αυτό αυξάνει τις προσδοκίες και συνεπώς τη νευρικότητα πριν από τις εξετάσεις.
Παραθέτουμε μερικές ερωτήσεις, για να δείτε αν υποφέρετε από άγχος εξετάσεων:
- Κοιμάστε άσχημα πριν από μια εξέταση;
- Σκέφτεστε ένα πιθανό άσχημο αποτέλεσμα ήδη κατά τη διάρκεια προετοιμασίας της εξέτασης;
- Αποφεύγετε να διαβάσετε ή ψάχνετε εσκεμμένα τρόπους να αποσπάσετε την προσοχή σας;
- Σας φαίνεται η ύλη που έχετε να διαβάσετε υπερβολική και νιώθετε παραφορτωμένοι;
- Δεν θέλετε ούτε μέσα στην τάξη να παρουσιάσετε οτιδήποτε προφορικά, ενώ γνωρίζετε τους υπόλοιπους;
- Νιώθετε έντονα την αποτυχία, αν δεν περάσετε μια εξέταση;
- Έχετε βιώσει ξανά ένα μπλακ άουτ;
- Παιδιά και έφηβοι: πιστεύετε, ότι αν πάρετε έναν κακό βαθμό, οι γονείς σας θα θυμώσουν ή θα απογοητευτούν;
Τι μπορούμε όμως να κάνουμε ενάντια στο φόβο των εξετάσεων; Εδώ θα σας δώσουμε μερικές συμβουλές τις οποίες μπορείτε να δοκιμάσετε πριν και κατά τη διάρκεια της εξέτασης, για να χειριστείτε καλύτερα το φόβο.
- Ένα ήρεμο και ευχάριστο περιβάλλον μελέτης-μάθησης είναι σημαντικό, έτσι ώστε να νοιώθουμε άνετα και να μπορούμε να προετοιμαστούμε για τις εξετάσεις χωρίς καμία νευρικότητα. Η μελέτη σ’ ένα συμμαζευμένο δωμάτιο, σ’ ένα τακτοποιημένο τραπέζι και σε μια άνετη καρέκλα γραφείου ενισχύει την αυτοσυγκέντρωση και την ικανότητα επίδοσης, και συμβάλλει στην καλύτερη προετοιμασία, ώστε να πηγαίνουμε με λιγότερο άγχος στην εξέταση.
- Πολλές φορές νιώθουμε μόνοι με τον φόβο μας και πιστεύουμε ότι οι άλλοι είναι πάντα ήρεμοι και χαλαροί, και ότι για μας αυτή η ηρεμία είναι ανέφικτη. Δεν είναι όμως έτσι: ας ρωτήσουμε γονείς και φίλους, πως νιώθουν εκείνοι πριν από μια εξέταση. Σίγουρα θα συμπεράνουμε ότι τελικά δεν είμαστε μόνοι με το φόβο μας. Αυτή η συνειδητοποίηση μειώνει το επίπεδο του άγχους μας. Σ’ αυτή τη συνειδητοποίηση βοηθάει και το να γράψουμε τους φόβους μας σ’ ένα χαρτί, ώστε να βλέπουμε τι μας τρομάζει.
- Επίσης μπορούμε – κυρίως την προφορική εξέταση – να εξασκηθούμε στο σπίτι, γιατί «με την εξάσκηση τελειοποιείσαι». Μπορούμε να κάνουμε αυτό το μέρος της εξέτασης πρόβα μπροστά από έναν καθρέφτη, με φίλους ή την οικογένεια, γιατί όσο πιο συχνά βιώνουμε αυτή την κατάσταση, τόσο περισσότερο τη συνηθίζουμε.
- Αυτό που σίγουρα δεν μπορεί να λείψει, είναι μια σωστή προετοιμασία εξετάσεων. Συνιστάται να αποφεύγεται το διάβασμα της τελευταίας στιγμής, γιατί αναπτύσσεται το αίσθημα ότι δεν ξέρουμε αρκετά και ως συνέπεια αυξάνεται το άγχος. Προτείνεται να μοιράζεται η ύλη σωστά, να ξεκινάμε έγκαιρα και να μην μελετάμε λίγο πριν τις εξετάσεις π.χ. μια λίστα με συνδέσμους ουσιαστικού-ρήματος ή λεξιλογίου. Ανταπεξερχόμαστε ευκολότερα σε μικρές ποσότητες διαβάσματος απ’ ότι σε συσσωρευμένα με τα οποία δεν έχουμε όρεξη να ασχοληθούμε.
- Την ημέρα της εξέτασης δεν πρέπει να φεύγουμε με άδειο στομάχι από το σπίτι, αλλά να τρώμε κάτι ελαφρύ και υγιεινό για πρωινό, ώστε ο εγκέφαλος να είναι εφοδιασμένος με θρεπτικές ουσίες. Επίσης θα πρέπει να φεύγουμε εγκαίρως από το σπίτι, για να φτάσουμε στην ώρα μας στον τόπο διεξαγωγής εξετάσεων και να μην αγχωνόμαστε ότι μπορεί να καθυστερήσουμε στο δρόμο.
- Την ώρα της εξέτασης καλύτερα να ξεκινάμε στα μέρη Lesen και Schreiben με τις ασκήσεις οι οποίες μας φαίνονται ευκολότερες, γιατί έτσι δημιουργείται το θετικό συναίσθημα, ότι η εξέταση ξεκίνησε καλά και έτσι μπορούμε να αντιμετωπίσουμε με αισιοδοξία και τις υπόλοιπες ερωτήσεις. Καθώς γνωρίζουμε από την προετοιμασία ήδη τη δομή των εξετάσεων, ξέρουμε ποια μέρη και ποιες ασκήσεις μπορούμε να λύσουμε ευκολότερα. Ωστόσο θα πρέπει να αποφεύγουμε στο Lesen να «μεταπηδάμε» από τη μία άσκηση στην άλλη, γιατί αυτό προκαλεί την εντύπωση ότι δεν τελειώνουμε πραγματικά με μια άσκηση. Έτσι μπορούμε εύκολα να χάσουμε τη γενικότερη εικόνα, κάτι που ενισχύει το άγχος και μπλοκάρει τη σκέψη.
- Είναι σημαντικό, κατά διάρκεια της εξέτασης να ρίχνουμε μια ματιά στο ρολόι, για να μην καταλήξουμε να έχουμε έλλειψη χρόνου και για να ξέρουμε πόση ώρα μας απομένει. Όμως δεν θα πρέπει να αγχωνόμαστε υπερβολικά με τον χρόνο και να προσπαθούμε να επεξεργαστούμε τις ασκήσεις όσο το δυνατόν γρηγορότερα, απλά και μόνο για να τελειώσουμε. Στη διάρκεια μιας καλής προετοιμασίας έχουμε μάθει πόσο χρόνο έχουμε διαθέσιμο και πόση ώρα χρειαζόμαστε προσωπικά για την εκάστοτε άσκηση, ώστε να μοιράσουμε κατάλληλα τον χρόνο μας και επεξεργαστούμε με λιγότερο άγχος τις ερωτήσεις.
- Ωστόσο υπάρχει περίπτωση να πάθουμε μπλακ άουτ, όταν συνειδητοποιήσουμε: «ωχ, δεν θυμάμαι τίποτα!» ή «πωπώ, αυτό είναι δύσκολο, δεν θα τα καταφέρω!» Αν συμβεί αυτό, βάζουμε τα έγγραφα των εξετάσεων για λίγο στην άκρη και παίρνουμε συνειδητά βαθιές ανάσες, κοιτάμε γύρω μας μέσα στην τάξη ή έξω από το παράθυρο, ώστε να μπορέσουμε κατά κάποιον τρόπο να αντιμετωπίσουμε τον φόβο μας. Μπορούμε επίσης να καθησυχάσουμε τον εαυτό μας, αν σκεφτούμε ότι είναι εντάξει να έχουμε άγχος και ότι είναι εφικτό παρά το άγχος μας να επιτύχουμε στην εξέταση.
Σε γενικές γραμμές, είναι προτιμότερο να αποδεχθούμε το φόβο και το άγχος ως μέρος της εξέτασης, και να επηρεαζόμαστε από αυτό όσο γίνεται λιγότερο, ιδίως αν ξέρουμε ότι ούτως ή άλλως είμαστε χαρακτήρας που θα αγχωθεί. Αντί να σκεφτόμαστε «ωχ όχι πάλι εξετάσεις, δεν θέλω, φοβάμαι», είναι καλύτερα να αποδεχτούμε τη νευρικότητά μας, γιατί αλλιώς φέρνει η μια αρνητική σκέψη την άλλη και έτσι ενισχύεται το άγχος. Επίσης θα ήταν καλύτερα να σταματήσουμε να σκεφτόμαστε, τι μπορεί να πάει στραβά και θυμόμαστε σε ποια εξέταση ή σε ποιο τεστ τα πήγαμε καλά και να κρατήσουμε αυτή τη θετική σκέψη.
Για μια τέλεια προετοιμασία εξετάσεων σας προτείνουμε τα εξής βιβλία προετοιμασίας:
Arena A1
Arena A2
Arena B1
Arena ÖSD B2/J
Werkstatt B1
Werkstatt B2
Station C1
EndStation C2
Prüfungstraining Start Deutsch 1
Prüfungstraining Goethe-Zertifikat A2
Prüfungstraining Goethe-/ÖSD-Zertifikat B1
Prüfungstraining Goethe-Zertifikat B2
Prüfungstraining Goethe-Zertifikat C1
Prüfungstraining DSD I
Prüfungstraining DSD II
Prüfungstraining DSH
Prüfungstraining TestDaF
ÖSD Übungsmaterialien KID A1
ÖSD Übungsmaterialien KID A2
ÖSD Übungsmaterialien Zertifikat A1
ÖSD Übungsmaterialien Zertifikat A2
ÖSD Übungsmaterialien Zertifikat B2
ÖSD Übungsmaterialien Zertifikat B2/J
ÖSD Übungsmaterialien Zertifikat C1 Band 1
ÖSD Übungsmaterialien Zertifikat C1 Band 2
ÖSD Übungsmaterialien Zertifikat C2
Ευχόμαστε σε όλους καλή επιτυχία στις εξετάσεις!
