5 Minuten DaF

Φέτος επισκέφθηκα πάλι την έκθεση didacta, τη μεγαλύτερη έκθεση της Γερμανίας για την εκπαίδευση και όλα όσα συνδέονται με αυτή, αυτή τη φορά έγινε στην Κολωνία. 5 ημέρες, 850 εκθέτες, 100.000 επισκέπτες, τέσσερις ασφυκτικά γεμάτες Hallen του εκθεσιακού κέντρου της Κολωνίας, και ένας κοινός παρονομαστής για τα πάντα: η εκπαίδευση.

του Βαγγέλη Κουκίδη

Αν με ρωτήσει κανείς αν η didacta έχει ενδιαφέρον για όποιον διδάσκει Γερμανικά ως ξένη γλώσσα, η απάντηση είναι σαφής: μάλλον όχι. Το DaF παίζει εδώ έναν ιδιαίτερα περιορισμένο ρόλο, ακόμα και στα χρόνια που ακολουθούν την έκρηξη του 2015 (συνοδευόμενο ή μάλλον παρασυρόμενο από το DaZ), όπου στη Γερμανία η αγορά των Γερμανικών ως ξένη γλώσσα γιγαντώθηκε. Η didacta είναι μια έκθεση γύρω από την εκπαίδευση στο σύνολό της: μάθημα μουσικής και μουσικά όργανα, αμέτρητων ειδών βοηθήματα για το μάθημα και τη διδασκαλία, παιχνίδια, υλικά και μέσα για χειροτεχνίες, σχολικά βιβλία (και για ξένες γλώσσες), επαγγελματική εκπαίδευση, τεχνικός εξοπλισμός εργαστηρίων, σχολικά έπιπλα, εξοπλισμός για το μάθημα της γυμναστικής (ό,τι μπορείτε να φανταστείτε, από μπαλάκια του πινγκ πονγκ μέχρι ποδοσφαιρικές εγκαταστάσεις), λογισμικό για σχολεία, λογισμικό για το μάθημα, τεχνολογικός εξοπλισμός αιθουσών, γραφική ύλη κάθε είδους, προϊόντα, εγκαταστάσεις και υπηρεσίες διατροφής για κάθε είδους σχολεία, συνδικάτα δασκάλων και καθηγητών, νεοφυείς επιχειρήσεις, ρομποτική κ.ά., πραγματικά ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς.

Καταλαβαίνετε λοιπόν, ότι για όσους διδάσκουν DaF δεν υπάρχουν πολλά να δουν πάνω στο αντικείμενό τους. Για κάτι τέτοιο είναι πολύ πιο κατάλληλη η ετήσια διοργάνωση του Γερμανικού συνδέσμου καθηγητών/τριών για τα Γερμανικά ως ξένη γλώσσα (FaDaF). Η didacta είναι παρ’ όλα αυτά εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, μια και εκεί βλέπει κανείς πολλές καινοτομίες και γεμίζει το μυαλό του εικόνες και ιδέες. Αντιλαμβάνεται, κανείς, σε ποια κατεύθυνση πάει η εκπαίδευση γενικότερα, ακόμα και αν τα πράγματα στη χώρα του (πχ. στην Ελλάδα) είναι κατά πολύ διαφορετικά από ό,τι στη Γερμανία. Τάσεις, κεντρικά θέματα ενδιαφέροντος, καινοτομίες, αυτές οι τρεις έννοιες περιγράφουν άρτια την εμπειρία μιας επίσκεψης στη  didacta.

Τα εξής 4 σημεία με εντυπωσίασαν αυτή τη φορά:

1. 1. Η διατροφή στα σχολεία είναι ένα πολύ επίκαιρο θέμα. Σωστή και υγιεινή διατροφή, σε ό,τι αφορά τους μαθητές, σωστός σχεδιασμός και παροχή καλών υπηρεσιών από τη μεριά των σχολείων.
2. 2. Οι διαδραστικοί πίνακες και οι προβολείς είναι πλέον ξεπερασμένες τεχνολογίες, οι νέοι βασιλιάδες των αιθουσών διδασκαλίας είναι μεσαίου έως πολύ μεγάλου μεγέθους οθόνες αφής (70 ίντσες κατ’ ελάχιστο, συνήθως άνω των 80 ιντσών, σχεδόν πάντα ανάλυσης 4Κ, με πολλαπλά σημεία ταυτόχρονης διάδρασης, συχνά με ενσωματωμένο υπολογιστή).
3. 3. Η ολική ψηφιακή λειτουργία των σχολείων είναι πλέον γεγονός, και δε χρειάζεται να έχει κανείς πλέον πέντε διαφορετικούς παρόχους υπηρεσιών λογισμικού για τις διάφορες λειτουργίες του σχολείου, οι λύσεις «όλα σε ένα» είναι πλέον δεδομένες.
4. 4. Η ψηφιακή διάσταση των σχολικών και λοιπών διδακτικών βιβλίων θεωρείται αυτονόητη δεδομένη για τα περισσότερα μαθήματα, και υπάρχουν ήδη οι πρώτες προσπάθειες για την κυκλοφορία διδακτικών εγχειριδίων 100% ψηφιακών, χωρίς ίχνος χαρτιού.

Το σημείο 4 έχει μεγάλη σημασία για όσους ασχολούμαστε με το DaF. Παίρνοντας παράδειγμα από τον στενό μας συνεργάτη Cornelsen μπορεί κανείς να παρακολουθήσει την ανάπτυξη των ψηφιακών στοιχείων που συνοδεύουν τα εγχειρίδια τα τελευταία δέκα – δώδεκα χρόνια, και πρέπει να σας πω ότι στις νέες σειρές που θα κυκλοφορήσουν από εδώ και πέρα θα πάψουν να αποτελούν το «εξτραδάκι» που κανείς μπορούσε να αγνοήσει, αν χρειαζόταν. Περισσότερα επ’ αυτού θα πούμε – και θα δούμε – στην πορεία της χρονιάς.

Στη didacta δόθηκε η ευκαιρία να ρίξουμε μια πρώτη ματιά στο «futur d» του Cornelsen. Τι είναι αυτό; Θα είναι η πρώτη 100% ψηφιακή διδακτική σειρά στον κόσμο, πραγματικά χωρίς να υπάρχει κάτι έντυπο. Θέλουμε λίγο καιρό ακόμα, μέχρι να τη δοκιμάσουμε στο μάθημά μας, αλλά είμαι εξαιρετικά ανυπόμονος να το δω τελειωμένο, μετά από όσα είδα (μια πρώτη γεύση πήρα τον περασμένο Ιανουάριο στο Βερολίνο, στα κεντρικά γραφεία του Cornelsen). Δεν επιτρέπεται ακόμα να σας πω πάρα πολλά, αλλά μπορώ να σας πω τα εξής: Δε μπορείτε να φανταστείτε πόσο φρέσκο και ρηξικέλευθο δείχνει κάτι, όταν είναι από το μηδέν σχεδιασμένο με άλλη λογική από τη συνηθισμένη. Δίνεται στο διδάσκοντα απόλυτη ελευθερία κατά το σχεδιασμό του μαθήματος, απελευθερωνόμαστε από τα «δεσμά» των κεφαλαίων/ενοτήτων. Και για το μαθητή τοποθετείται η χαρά της χρήσης ψηφιακών μέσων στο επίκεντρο της μάθησης. Δεν έχουμε πλέον μια αποσπασματική ψηφιοποίηση ενός κατά τα άλλα αναλογικού μαθήματος, απλά επειδή αυτό επιτάσσει το μάρκετινγκ. Το μάθημα αντιμετωπίζεται ως μια καθ’ όλα σύγχρονη διαδικασία, η οποία είναι δομημένη από το μηδέν με ψηφιακή σκοπιά, γιατί επί τέλους υπάρχει η απαραίτητη τεχνολογία.

Θα πάω, λοιπόν το 2020 στη Στουτγάρδη για την επόμενη didacta; Μάλλον. Όποιος ασχολείται επαγγελματικά με την εκπαίδευση, ασχέτως ειδικότητας, μόνο κερδισμένος μπορεί να βγει από αυτή την εμπειρία.

Τελείωσα λοιπόν με το περπάτημα, τέσσερις τεράστιες Hallen απαιτούν αρκετό χρόνο, τα ραντεβού επίσης τελείωσαν, και ενώ η didacta έχει και την αυριανή μέρα για να ολοκληρωθεί (Σάββατο 23/2), για εμένα μόλις τελείωσε. Θα πάω τώρα να απολαύσω την υπέροχη τοπική μπύρα Kölsch στην παλιά πόλη της Κολωνίας, τη χρωστάω στον εαυτό μου. Στο μυαλό μου υπάρχουν φορτωμένες πολλές νέες εικόνες, πολλές καινούριες ιδέες, και στην Αθήνα τρέχουν ήδη σημαντικά πρότζεκτ, από τα οποία εδώ και τρεις μέρες απέχω.

Αλλά, σε κάθε περίπτωση, άξιζε τον κόπο, 100%.